Mevzuata Göre Güncel Zorunluluklar (2025)

1. Az Tehlikeli Sınıfta, 50’den Az Çalışanı Olan İşyerleri

• 1 Ocak 2025 itibarıyla, az tehlikeli sınıfta yer alan ve 50’den az çalışanı bulunan işyerleri için de İSG Uzmanı ve İşyeri Hekimi bulundurma zorunluluğu başlamıştır.

• Kaynak: “7538 sayılı Kanun” ile 6331 sayılı Kanunun 6. maddesine yapılan revizyon

2. Alternatif Hizmet Sunum Seçenekleri

İşveren aşağıdaki seçeneklerden birini uygulayabilir:

1. Kendi İSG uzmanı veya işyeri hekimi olarak hizmet verebilir (nitelikli ve belgeli ise)

2. Çalışanları arasından yeterli niteklikte personel görevlendirebilir

3. OSGB (Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi) veya ÇASMER (Çalışan Sağlığı Merkezi)’den hizmet alabilir

4. Basitleştirilmiş yöntem: İşveren veya vekili, bakanlık tarafından yetkilendirilmiş kurumlarda 2 günlük eğitim + sınavı başarıyla tamamlayarak İSG hizmetlerini kendisi yürütebilir (sağlık gözetimi hariç)

3. Mevzuatın Yürürlük Tarihi

• Bu yeni düzenleme, 31 Aralık 2024 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.

• Yani artık 50’den az çalışanı olan az tehlikeli işyerleri de aynı yükümlülüğe tabidir

4. Yükümlülüğe Uyulmaması Durumu

• Zorunluluğa uymayan işverenlere 88.663 TL tutarında idari para cezası uygulanabilir

Risk değerlendirmesi, işyerinizde olası kazaları ve meslek hastalıklarını önlemek için alınması gereken tedbirleri belirlemenizi sağlar ve yasal bir yükümlülüktür.

Mesleki yeterlilik belgesi almak zorunlu mu?
Bazı meslekler için Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından verilen Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunludur. Çetin Akademi, CASBEM ve Aslıtürk Belgelendirme aracılığıyla yetkili belgelendirme hizmeti verir.

Belge geçerlilik süresi ne kadardır?
Belgenin geçerlilik süresi genellikle 5 yıldır. Süre sonunda belge yenileme işlemi yapılmalıdır.

İlk yardım eğitimi kaç saat sürer?
İlk yardım eğitimi toplamda 16 saat sürer ve eğitimi başarıyla tamamlayanlar Sağlık Bakanlığı onaylı sertifika alırlar.

İlk yardım sertifikası kimler için zorunludur?
İşyerlerinde, her 20 çalışandan biri olmak üzere ilk yardım sertifikasına sahip personel bulunması zorunludur.

Mobil sağlık hizmetleri hangi testleri kapsar?
Mobil sağlık aracımız ile işitme testi, solunum fonksiyon testi, akciğer grafisi, kan tahlilleri gibi çeşitli sağlık taramalarını hızlı ve güvenilir şekilde gerçekleştirebiliyoruz.

Mobil sağlık hizmeti yasal olarak zorunlu mu?
Evet. 6331 sayılı kanun kapsamında çalışanların düzenli sağlık kontrollerinin yapılması gerekmekte olup, mobil sağlık araçlarıyla bu hizmeti yerinde vermekteyiz.

Geçici iş ilişkisi hizmeti nedir?
Geçici iş ilişkisi; işletmelerin dönemsel veya proje bazlı personel ihtiyaçlarını, Çetin Akademi’nin yetkili özel istihdam bürosu olan Hayat CV aracılığıyla karşılamasını sağlayan yasal bir süreçtir.

Personel ihtiyacımı ne kadar sürede karşılayabilirsiniz?
Başvurunuzu aldıktan sonra, talebinize uygun personeli en kısa sürede (genellikle 48 saat içinde) sağlayabilmekteyiz.

Hangi mesleki eğitimleri veriyorsunuz?
Çetin Akademi; yüksekte çalışma, yangın eğitimi, elektrik güvenliği, forklift eğitimi gibi pek çok mesleki alanda Bakanlık onaylı eğitimler vermektedir.

Mesleki eğitim sertifikalarının geçerlilik süresi ne kadardır?
Genellikle mesleki eğitim sertifikalarının geçerlilik süreleri 1 ila 3 yıl arasında değişir. Bu süre sonunda yenileme eğitimleri verilir.

İş güvenliği uzmanları; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş, mühendislik, mimarlık, teknik öğretmenlik ve fen-edebiyat fakültelerinin fizik, kimya, biyoloji bölümlerinden mezun olan ve bakanlıkça düzenlenen İş Güvenliği Uzmanlığı sınavında başarılı olarak belge alan kişilerdir.

İşyerlerinin tehlike sınıflarına göre (az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli) A, B veya C sınıfı belgeli uzmanlar görevlendirilir. Görevlendirmeler, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında işveren tarafından yapılır ve yasal yükümlülük olarak sözleşme ile belgelenir.

İş güvenliği uzmanları, çalışma ortamında güvenliği sağlamak amacıyla aşağıdaki görevleri yerine getirir:

• İş sağlığı ve güvenliği risklerini belirleyerek risk değerlendirmesi yapmak.

• Güvenli çalışma ortamını oluşturmak için işverene gerekli önerilerde bulunmak.

• İşyerinde periyodik saha denetimleri gerçekleştirerek, uygunsuzlukları raporlamak ve iyileştirme faaliyetlerini takip etmek.

• İş kazası ve meslek hastalıklarının nedenlerinin araştırılmasına katılarak, gerekli önlemleri almak.

• Acil durum planlarının hazırlanmasını ve düzenli tatbikatların yapılmasını sağlamak.

• Çalışanlara yönelik iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini vermek.

• İşyerindeki yasal mevzuata uygunluk konusunda danışmanlık sağlamak ve gerekli raporları hazırlamak.

İş güvenliği uzmanları bu görevlerle, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önleyerek işletmelerin güvenliğini artırmakta önemli rol oynar.

İş güvenliği uzmanlarının işyerlerinde görev yapacağı süreler, işyerinin çalışan sayısı ve tehlike sınıfına göre değişir:

• Az tehlikeli işyerlerinde:
  Çalışan başına ayda en az 10 dakika

• Tehlikeli işyerlerinde:
  Çalışan başına ayda en az 20 dakika

• Çok tehlikeli işyerlerinde:
  Çalışan başına ayda en az 40 dakika

Bu süreler, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili mevzuat gereği zorunlu olup, işveren tarafından düzenli olarak sağlanmalıdır.

Çok tehlikeli sınıfta bulunan ve 250 çalışanı olan işyerlerinde, tehlikeli sınıfta bulunan ve 500 çalışanı olan işyerlerinde, az tehlikeli sınıfta bulunan ve 1000 çalışanı olan işyerlerinde iş güvenliği uzmanı tam süreli olmalıdır.

İşyeri hekimlerinin işyerinde ayırmaları gereken süre, işyerinin tehlike sınıfına ve çalışan sayısına göre belirlenmiştir. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na dayanılarak çıkarılan “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği” kapsamında çalışma süreleri aşağıdaki gibidir:

• Az tehlikeli sınıfta:
  Çalışan başına ayda en az 5 dakika

• Tehlikeli sınıfta:
  Çalışan başına ayda en az 10 dakika

• Çok tehlikeli sınıfta:
  Çalışan başına ayda en az 15 dakika

Bu süreler işyeri hekiminin, çalışanların sağlık gözetimi, muayeneleri, işe giriş/periyodik kontrolleri, sağlık raporlarının düzenlenmesi ve işyerindeki genel sağlık koşullarının denetimi gibi görevleri yerine getirmesi için hesaplanmıştır.

İşverenler, işyeri hekiminin bu sürelerde etkin şekilde görev yapmasını sağlamakla yükümlüdür.

İşyeri tehlike sınıfı ve çalışan sayısına bağlı olarak tam süreli işyeri hekimi görevlendirme şartları şunlardır:

• **Az tehlikeli işyerleri:**
  ➤ Her 2000 çalışan için 1 tam süreli işyeri hekimi görevlendirilmek zorundadır
  ➤ Geriye kalan çalışanlar için çalışan başına ayda 5 dakika hizmet sağlanması yeterlidir
  ➤ Her 1000 çalışan için 1 tam süreli işyeri hekimi görevlendirilmelidir
  ➤ Geriye kalan çalışanlar için çalışan başına ayda 10 dakika hizmet verilmelidir

• **Çok tehlikeli işyerleri:**
  ➤ Her 750 çalışan için 1 tam süreli işyeri hekimi gerekir
  ➤ Ardından kalan çalışanlar için çalışan başına ayda 15 dakika süre tahsis edilmelidir

Not: Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen bir işyerinde başka sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir. Ancak talep edilmesi halinde hizmet verilebilir

İşyeri hekimleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında aşağıdaki görevleri yapmakla yükümlüdür:
a) Rehberlik;
1) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında çalışanların sağlık gözetimi ve çalışma ortamının gözetimi ile ilgili işverene rehberlik yapmak.
2) İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak işyerinin tasarımı, kullanılan maddeler de dâhil olmak üzere işin planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların seçimi konularının iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ve genel iş sağlığı kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene önerilerde bulunmak.
3) İşyerinde çalışanların sağlığının geliştirilmesi amacıyla gerekli aktiviteler konusunda işverene tavsiyelerde bulunmak.
4) İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılacak araştırmalara katılmak, ayrıca işin yürütümünde ergonomik ve psikososyal riskler açısından çalışanların fiziksel ve zihinsel kapasitelerini dikkate alarak iş ile çalışanın uyumunun sağlanması ve çalışma ortamındaki stres faktörlerinden korunmaları için araştırmalar yapmak ve bu araştırma sonuçlarını rehberlik faaliyetlerinde dikkate almak.
5) Kantin, yemekhane, yatakhane, kreş ve emzirme odaları ile soyunma odaları, duş ve tuvaletler dahil olmak üzere işyeri bina ve eklentilerinin genel hijyen şartlarını sürekli izleyip denetleyerek, çalışanlara yürütülen işin gerektirdiği beslenme ihtiyacının ve uygun içme suyunun sağlanması konularında tavsiyelerde bulunmak.
6) İşyerinde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının nedenlerinin araştırılması ve tekrarlanmaması için alınacak önlemler konusunda çalışmalar yaparak işverene önerilerde bulunmak.
7) İşyerinde meydana gelen ancak ölüm ya da yaralanmaya neden olmadığı halde çalışana, ekipmana veya işyerine zarar verme potansiyeli olan olayların nedenlerinin araştırılması konusunda çalışma yapmak ve işverene önerilerde bulunmak.
8) İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirmek.
b) Risk değerlendirmesi;
1) İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili çalışmalara ve uygulanmasına katılmak, risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini yapmak.
2) Gebe veya emziren kadınlar, 18 yaşından küçükler, meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı olanlar, kronik hastalığı olanlar, yaşlılar, malul ve engelliler, alkol, ilaç ve uyuşturucu bağımlılığı olanlar, birden fazla iş kazası geçirmiş olanlar gibi özel politika gerektiren grupları yakın takip ve koruma altına almak, bilgilendirmek ve yapılacak risk değerlendirmesinde özel olarak dikkate almak.
c) Sağlık gözetimi;
1) Sağlık gözetimi kapsamında yapılacak işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler ile ilgili olarak çalışanları bilgilendirmek ve onların rızasını almak.
2) Gece postaları da dâhil olmak üzere çalışanların sağlık gözetimini yapmak.
3) Çalışanın kişisel özellikleri, işyerinin tehlike sınıfı ve işin niteliği öncelikli olarak göz önünde bulundurularak uluslararası standartlar ile işyerinde yapılan risk değerlendirmesi sonuçları doğrultusunda; az tehlikeli sınıftaki işlerde en geç beş yılda bir, tehlikeli sınıftaki işlerde en geç üç yılda bir, çok tehlikeli sınıftaki işlerde en geç yılda bir, özel politika gerektiren grupta yer alanlardan çocuk, genç ve gebe çalışanlar için en geç altı ayda bir defa olmak üzere periyodik muayene tekrarlanır. Ancak işyeri hekiminin gerek görmesi halinde bu süreler kısaltılır.
4) Çalışanların yapacakları işe uygun olduklarını belirten işe giriş ve periyodik sağlık muayenesi ile gerekli tetkiklerin sonuçlarını düzenlemek ve işyerinde muhafaza etmek.
5) Özel politika gerektiren gruplar, meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı alanlar, kronik hastalığı, madde bağımlılığı, birden fazla iş kazası geçirmiş olanlar gibi çalışanların, uygun işe yerleştirilmeleri için gerekli sağlık muayenelerini yaparak rapor düzenlemek, meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı almış çalışanın olması durumunda kişinin çalıştığı ortamdaki diğer çalışanların sağlık muayenelerini tekrarlamak.
6) Sağlık sorunları nedeniyle işe devamsızlık durumları ile işyerinde olabilecek sağlık tehlikeleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını tespit etmek, gerektiğinde çalışma ortamı ile ilgili ölçümler yapılmasını planlayarak işverenin onayına sunmak ve alınan sonuçların çalışanların sağlığı yönünden değerlendirmesini yapmak.
7) Çalışanların sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri halinde işe dönüş muayenesi yaparak eski görevinde çalışması sakıncalı bulunanlara mevcut sağlık durumlarına uygun bir görev verilmesini tavsiye ederek işverenin onayına sunmak.
8) Bulaşıcı hastalıkların kontrolü için yayılmayı önleme ve bağışıklama çalışmalarının yanı sıra gerekli hijyen eğitimlerini vermek, gerekli muayene ve tetkiklerinin yapılmasını sağlamak.
9) İşyerindeki sağlık gözetimi ile ilgili çalışmaları kaydetmek, iş güvenliği uzmanı ile işbirliği yaparak iş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve bu konuları da içerecek şekilde yıllık çalışma planını hazırlayarak işverenin onayına sunmak, uygulamaların takibini yapmak ve yıllık değerlendirme raporunu hazırlamak.
10) Bir başka işverenden iş görmek için işyerine geçici olarak gönderilen çalışanlar ile alt işveren çalışanlarının yapacakları işe uygun olduğunu gösteren sağlık raporlarının süresinin dolup dolmadığını kontrol etmek.
ç) Eğitim, bilgilendirme ve kayıt;
1) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin ilgili mevzuata uygun olarak planlanması konusunda çalışma yaparak işverenin onayına sunmak ve uygulamalarını yapmak veya kontrol etmek.
2) İşyerinde ilkyardım ve acil müdahale hizmetlerinin organizasyonu ve personelin eğitiminin sağlanması çalışmalarını ilgili mevzuat doğrultusunda yürütmek.
3) Yöneticilere, bulunması halinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu üyelerine ve çalışanlara genel sağlık, iş sağlığı ve güvenliği, hijyen, bağımlılık yapan maddelerin kullanımının zararları, kişisel koruyucu donanımlar ve toplu korunma yöntemleri konularında eğitim vermek, eğitimin sürekliliğini sağlamak.
4) Çalışanları işyerindeki riskler, sağlık gözetimi, yapılan işe giriş ve periyodik muayeneler konusunda bilgilendirmek.
5) İş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ve sağlık gözetimi sonuçlarının kaydedildiği yıllık değerlendirme raporunu iş güvenliği uzmanı ile işbirliği halinde hazırlamak.
6) Bakanlıkça belirlenecek iş sağlığı ve güvenliğini ilgilendiren konularla ilgili bilgileri İSG KATİP sistemi üzerinden Genel Müdürlüğe bildirmek.
d) İlgili birimlerle işbirliği;
1) Sağlık gözetimi sonuçlarına göre, iş güvenliği uzmanı ile işbirliği içinde çalışma ortamının gözetimi kapsamında gerekli ölçümlerin yapılmasını önermek, ölçüm sonuçlarını değerlendirmek.
2) Bulunması halinde üyesi olduğu iş sağlığı ve güvenliği kuruluyla işbirliği içinde çalışmak.
3) İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği konularında bilgi ve eğitim sağlanması için ilgili taraflarla işbirliği yapmak.
4) İş kazaları ve meslek hastalıklarının analizi, iş uygulamalarının iyileştirilmesine yönelik programlar ile yeni teknoloji ve donanımın sağlık açısından değerlendirilmesi ve test edilmesi gibi mevcut uygulamaların iyileştirilmesine yönelik programların geliştirilmesi çalışmalarına katılmak.
5) Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Yönetmeliğine göre meslek hastalığı ile ilgili sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye yetkili hastaneler ile işbirliği içinde çalışmak, iş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına yakalanan çalışanların rehabilitasyonu konusunda ilgili birimlerle işbirliği yapmak.
6) İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılacak araştırmalara katılmak.
7) Gerekli yerlerde kullanılmak amacıyla iş sağlığı ve güvenliği talimatları ile çalışma izin prosedürlerinin hazırlanmasında iş güvenliği uzmanına katkı vermek.
8) Bir sonraki yılda gerçekleştirilecek iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili faaliyetlerin yer aldığı yıllık çalışma planını iş güvenliği uzmanıyla birlikte hazırlamak.
9) İşyerinde görevli çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve bu kişilerle işbirliği yapmak.

10 kişi ve üzeri çalışanı bulunan çok tehlikeli işyerlerinde diğer sağlık personeli bulundurma zorunluluğu vardır.

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilmek üzere Bakanlıkça belgelendirilmiş hemşire, sağlık memuru, acil tıp teknisyeni ve çevre sağlığı teknisyeni diplomasına sahip kişiler diğer sağlık personeli olabilir.

(1) Diğer sağlık personeli işyeri hekimi ile birlikte çalışır.
(2) Diğer sağlık personelinin görevleri aşağıda belirtilmiştir:
a) İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin planlanması, değerlendirilmesi, izlenmesi ve yönlendirilmesinde işyeri hekimi ile birlikte çalışmak, veri toplamak ve gerekli kayıtları tutmak.
b) Çalışanların sağlık ve çalışma öykülerini işe giriş/periyodik muayene formuna yazmak ve işyeri hekimi tarafından yapılan muayene sırasında hekime yardımcı olmak.
c) Özel politika gerektiren grupların takip edilmesi ve gerekli sağlık muayenelerinin yaptırılmasını sağlamak.
ç) İlk yardım hizmetlerinin organizasyonu ve yürütümünde işyeri hekimi ile birlikte çalışmak.
d) Çalışanların sağlık eğitiminde görev almak.
e) İşyeri bina ve eklentilerinin genel hijyen şartlarının sürekli izlenip denetlemesinde işyeri hekimiyle birlikte çalışmak.
f) İşyeri hekimince verilecek iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili diğer görevleri yürütmek.
g) İşyerinde görevli çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve bu kişilerle işbirliği yapmak.

İşyeri hekimliği belgesi;
a) İşyeri hekimliği eğitim programını tamamlayan ve eğitim sonunda Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak işyeri hekimliği sınavında başarılı olan hekimlere,
b) İş sağlığı veya iş sağlığı ve güvenliği bilim uzmanı unvanına sahip olan Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak işyeri hekimliği sınavında başarılı olan hekimlere,
c) Hekimlik diplomasına sahip iş sağlığı, iş sağlığı ve güvenliği bilim doktorlarına, iş sağlığı ve güvenliği alanında yardımcılık süresi dahil en az sekiz yıl teftiş yapmış olan hekim iş müfettişlerine, Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde iş sağlığı ve güvenliği alanında en az sekiz yıl fiilen çalışmış hekimlere istekleri halinde,
ç) İş ve meslek hastalıkları yan dal uzmanlığını alan hekimlere istekleri halinde verilir.

30 saat fazla çalışma sürelerinde yapabilirler.