REACH tüzüğüne uyum sürecinde; 23 Haziran 2017 tarihinde T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, Resmi Gazete ’de ‘’Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik (KKDİK)’’ yayınlanmıştır.
Bu yönetmeliğin amacı; insan sağlığı ve çevrenin yüksek düzeyde korunmasını sağlamak, maddelerin zararlarının değerlendirilmesine yönelik alternatif yöntemleri özendirmek, rekabeti ve yeniliği artırmak üzere kimyasalların kaydı, değerlendirilmesi, izni ve kısıtlanmasına ilişkin idari ve teknik usul ve esasları düzenlemektir.
Bu yönetmeliğin yayınlanmasıyla birlikte;
Türkiye ’de üretilen veya ithal edilen, KKDİK kapsamındaki kimyasal maddelerin kayıtları Kimyasal Kayıt Sistemi (KKS) aracılığıyla yapılacaktır. Güvenlik Bilgi Formlarına (GBF) ek olarak Kimyasal Güvenlik Değerlendirmesi (KGD) ve Kimyasal Güvenlik Raporu (KGR) dokümanları hazırlanacaktır. Güvenlik Bilgi Formları, Kimyasal Güvenlik Raporları ve Kimyasal Güvenlik Değerlendirmeleri; Kimyasal Değerlendirme Uzmanları (KDU) tarafından yapılması gerekmektedir.
Eğitim, Kimyasal Değerlendirme Uzmanı (KDU) Eğitmeni-Yüksek Kimyager Sedat Semih BAŞTÜRK tarafından verilecektir. Eğitmen hakkında bilgi yazının devamında mevcuttur.
İletişim: Çetin Akademi Eğitim Kurumundan Özlem Hanım’a ulaşabilirsiniz. Eğitim kayıtları hakkında bilgi alabilirsiniz.
Not: Kursiyerlerimizin eğitimlere dizüstü bilgisayar ile katılmaları önerilir.
KİMYASAL DEĞERLENDİRME UZMANLIĞI (KDU) HAKKINDA SORU – CEVAP BİLGİLER
Kimyasal Değerlendirme Uzmanı (KDU) ne iş yapar?
Kimyasal Değerlendirme Uzmanları; Kimyasal Güvenlik Değerlendirmesi yapabilmekte ve Kimyasal Güvenlik Raporu, Güvenlik Bilgi Formu hazırlayabilmektedir.
Kimler Kimyasal Değerlendirme Uzmanı (KDU) olabilir?
Kimyasal Değerlendirme Uzmanı olmak için;
1)Kimya, biyoloji veya çevre bilimleri ile ilgili Fen/Fen Edebiyat Fakültelerinin veya Mühendislik Fakültelerinin lisans bölümlerinden mezun olmak veya,
2)Kimya bilimi ile ilgili yüksek lisans, doktora yapmak veya,
3)Üniversitenin diğer lisans bölümlerinden mezun olup kimyasallara ilişkin üretim, laboratuvar, kalite kontrol veya kimyasalların yönetimi alanında en az 5 yıl çalışmış olmak gereklidir.
Yukarıdaki üç kriterden sadece bir tanesini karşılamak Kimyasal Değerlendirme Uzmanı (KDU) olmak için yeterlidir.
Kimyasal Değerlendirme Uzmanı olmak istiyorum bunun için ne yapmam gerekir?
TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığından yetkili bir kurumdan en az 64 saatlik Kimyasal Değerlendirme Uzmanlığı (KDU) Eğitimi alınması gerekir. Bu eğitimden sonra Kimyasal Değerlendirme Uzmanlığı konusunda belgelendirme yapan TÜRKAK ’tan akredite olan kuruluşlar tarafından yapılacak olan, yeterlilik sınavından en az 70 puan alınması gerekir. Bu sınavı geçen kişiler Kimyasal Değerlendirme Uzmanı (KDU) olmaya hak kazanırlar. Bazı kurumlar Haziran 2018 itibariyle TÜRKAK ‘tan yetki almışlardır.
Kimyasal Değerlendirme Uzmanları (KDU) hangi bakanlığa bağlı olarak çalışırlar?
T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlıdırlar.
Kimyasal Değerlendirme Uzmanlığı (KDU) Eğitimin süresi ne kadardır?
Eğitimin süresi günde 8 saat olmak üzere 8 gün devam etmektedir. Toplamda 64 saatlik bir eğitimdir.
Kimyasal Değerlendirme Uzmanlığı (KDU) Eğitiminde neler anlatılmaktadır?
Kimyasalların Yönetimi,
Mevzuat (Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmelik, Tehlikeli Malların Taşınması, Depolanması, İş Sağlığı ve Güvenliği, Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması),
Madde ve karışımların sınıflandırılması (Fiziko- kimyasal özelliklere göre, Toksikolojik özelliklere göre, Ekotoksikolojik özelliklere göre),
Kimyasallar- İnsan sağlığı risk değerlendirmesi,
Maruz kalma senaryoları,
Kimyasal Güvenlik Değerlendirmesi (KGD),
Kimyasal Güvenlik Raporu(KGR),
Güvenlik bilgi formu hazırlanması için gereklilikler anlatılmaktadır.
Kimyasal Değerlendirme Uzmanlığı (KDU) yeterlilik sınavında neler sorulur? Sınavın süresi nedir? Sınavda puanlama nasıl yapılır?
Yeterlilik sınavı soruları, çoktan seçmeli ve klasik olmak üzere iki bölümden oluşur. Sınav süresi 180 dakikadır. Yeterlilik Sınavı Test Sorularının konu başlıklarına göre soru sayıları ve puanlaması aşağıdaki gibidir:
Kimyasal Değerlendirme Uzmanının; Güvenlik Bilgi Formu Hazırlayıcısından farkları nelerdir?
Kimyasal Değerlendirme Uzmanı hem Güvenlik Bilgi Formu hazırlayabilmektedir, hem de Kimyasal Güvenlik Değerlendirmesi yaparak maruz kalma senaryosu oluşturabilir ve risk karakterizasyon oranını bularak olası riskleri belirleyebilir.
Kimyasal Değerlendirme Uzmanlığı (KDU) yeterlilik sınavını geçince verilecek olan belgenin Güvenlik Bilgi Formu Hazırlayıcısında olduğu gibi bir geçerlilik süresi var mıdır?
Kimyasal Değerlendirme Uzmanlığı (KDU) belgesinin geçerliliği 5 yıldır.
Kimyasal Değerlendirme Uzmanlığı (KDU) belgem var ama 5 yılım doluyor yeniden eğitim almam gerekir mi?
Belgesini yenilemek isteyenler, belge geçerlilik süresi içerisinde veya bu sürenin bitiminden itibaren 2 yıl içerisinde eğitim şartı aranmaksızın yeniden sınava girerler.
Kimyasal Değerlendirme Uzmanlığı (KDU) yeterlilik sınavını geçemezsem yeniden sınava girebilir miyim?
Söz konusu sınav tarihinden itibaren 1 yıl içinde iki kez daha sınava katılma hakkı vardır.
Kimyasal Güvenlik Raporu (KGR) hangi durumlarda hazırlanması gerekir?
Üretici veya İthalatçı olan ve kayda tabi olan firmalar yıllık 10 tondan fazla üretim ya da ithalat yapması durumunda Kimyasal Güvenlik Raporu (KGR) hazırlaması gerekir. Karışım hazırlayan alt kullanıcılar ise; maruz kalma senaryosunda tanımlanan koşullar dışındaki herhangi bir kullanım ya da kendisine iletilen güvenlik bilgi formunda yer alan kullanım ve maruz kalma kategorisi dışında veya tedarikçisinin tavsiye etmediği herhangi bir kullanım durumunda da Kimyasal Güvenlik Raporu (KGR) hazırlaması gerekir.
Neden Kimyasal Değerlendirme Uzmanlığı (KDU) belgesi almalıyım?
Kimyasal Değerlendirme Uzmanlarının daha fazla konuda eğitim almış olması:
Kimyasallar- İnsan sağlığı risk değerlendirmesi, Maruz kalma senaryoları, Kimyasal Güvenlik Değerlendirmesi (KGD), Kimyasal Güvenlik Raporu(KGR)
Geçerlilik süresinin daha uzun olması:
Güvenlik Bilgi Formu Hazırlayıcısı 3 yılda bir sınava girmekte ve belgelendirilmekteyken Kimyasal Değerlendirme Uzmanları 5 yılda bir sınava girmektedir. Yönetmeliğin yürürlükten kalkması: Zararlı Maddeler Ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmelik 31/12/2023 tarihinde yürürlülükten kalkmaktadır. Bu tarihten sonra Güvenlik Bilgi Formu Hazırlayıcıları belgelerini yenileyemeyeceklerdir.
Firmalara sadece Güvenlik Bilgi Formu hazırlayabilen personelin yetersiz gelecek olması:
Örn; Tüm kayıt ettirecekler, 31/12/2020 tarihine kadar ön-MBDF’yi(Madde Bilgi Değişim Formu) Bakanlığın internet sayfasında yer alan Kimyasal Kayıt Sistemi aracılığıyla Bakanlığa iletir. Nasıl kayıt yapılacak, Hangi maddelerin kaydı yapılacak, Hangilerinin yapılmayacak olması, konularında Kimyasal Değerlendirme Uzmanına (KDU) ihtiyaç olacaktır.
Yeni mezunların daha kolay iş hayatına atılmasını sağlayabilir.
Kendini kimyasallar ve ilgili mevzuatlar konusunda geliştirmek isteyenler Kimyasal Değerlendirme Uzmanlığı (KDU) belgesi alabilirler.
Burada yer verilmemiş sorularınız varsa; sedatsemihbasturk@hotmail.com adresine mail atabilirsiniz.
Eğitmen Hakkında;
Organik kimya alanında yüksek lisans mezunudur. Yüksek lisans eğitiminden bir yayını bulunmaktadır. Yüksek lisans öğrenimi sırasında meslek yüksek okulunda bir eğitim öğretim yılı boyunca, gıda teknolojisi, yağ endüstrisi ve kimya teknolojisi bölümlerinin laboratuvar derslerinde asistan öğrenci olarak görev almıştır. Laboratuvar cihazlarını(GC-MS, GC-FID, GC-ECD, IC, ICP-OES, FTIR, UV v.b.) aktif olarak kullanma tecrübesi ve sonuçlarını yorumlama tecrübesi bulunmaktadır. Dört yıl TS EN ISO/IEC 17025 standardından akredite çevre laboratuvarlarında çevre ve İşçi sağlığı güvenliği ile ilgili analizler üzerinde çalışmıştır. İki yıl tehlikeli madde güvenlik danışmanlığı yapmıştır. C sınıfı İSG uzmanlık eğitimi almıştır. Ayrıca HACCP(Gıda güvenliği yönetim sistemleri), ilk yardım eğitimi, yangın eğitimi, uygulamalı GC eğitimi, uygulamalı HPLC eğitimi konularında sertifikaları mevcuttur.
Gelecek dönemde planlanan eğitim tarihleri;
Hafta içi grubu : 6,7,8,9 – 12,13,14,15 Kasım ; 4,5,6,7 – 10,11,12,13 Aralık
Hafta sonu grubu : 10,11 – 17,18 – 24,25 Kasım , 1,2 Aralık
Eğitim tarihlerini kaçıranlar yada az kursiyer olması nedeniyle eğitimin ertelenmesi durumunda buradan yararlanabilirsiniz.
Not: İstisnai bir durum olduğunda eğitim tarihlerinde gecikme veya erkene alınma olabilir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları İçin;
İş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının en çok zorlandıkları şeylerden biri de, ortamda bulunan kimyasalın ölçümünün yapılması ile bulunan sonucu, değerlendirme konusunda sıkıntı yaşamaktadırlar.
Bu ölçümler TS EN 689 standardına göre planlanıp yapılmaktadır. Ortamda bulunan ham maddeler ve reaksiyon sonucu oluşabilecek ürünler değerlendirilerek ölçüm planlanır. Bu noktada da teknikerler yada İSG uzmanlarının kimyager olmamasından dolayı genellikle sadece ham maddeler düşünülür ve analizi yapılır.
Uzmanlar bulunan değerleri ‘Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliğe’ göre kıyaslarlar. Bunun dışında da kıyaslayabilecekleri kaynak bulamamaktadırlar.
Laboratuvarların akredite oldukları ve yapabilecekleri analizler de bellidir her kimyasalın analizi ve tespiti yapılamamaktadır. Analizi yapılamayan bir kimyasalın kullanımı noktasında yapılabilecek şey; kimyasalın özelliklerinden yararlanıp maruz kalma durumunu ve miktarını öngörmedir.
Kimyasal risk değerlendirmesi ve kimyasal güvenlik değerlendirmesinin farkı nedir?
Kimyasal risk değerlendirmesinde; olabilecek kötü durum belirlenir ve bu durumdan oluşabilecek risk (şiddet, frekans ve olasılık açısından) belirlenir. Olabilecek durumlar değerlendirilir ve alınabilecek önlemler alınır.
Örnek;
Kimyasal güvenlik değerlendirmesinde ise; kimyasalın fiziko-kimyasal ve toksikolojik özelliklerinden, kimyasalın kullanıldığı ortamdaki güvenlik önlemlerinden ve yapılan işin özelliği değerlendirilerek risk belirlenir. Kötü bir durumunda önlemler arttırılır.
Örnek;
Ayrıca İş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının hazırladıkları risk değerlendirmesi uygulamasında herhangi bir değişiklik söz konusu değildir. Uzmanlar hazırlamaya devam edecektir.